W ostatnich latach coraz częściej słyszymy o „dobrym liderze” – kimś, kto nie tylko podejmuje decyzje, ale też potrafi słuchać i mądrze delegować zadania. Pojawia się jednak pytanie: czy obraz idealnego lidera to mit, na który daliśmy się złapać, czy też realna potrzeba w każdej dobrze funkcjonującej organizacji? Zastanówmy się, skąd bierze się fenomen „dobrego lidera” i czy rzeczywiście jest możliwy do osiągnięcia.
Lider – rola z predyspozycji czy nabytych umiejętności?
Czy „dobry lider” to ktoś, kto rodzi się z naturalnymi predyspozycjami, czy może efekt wypracowanych cech i doświadczenia? W psychologii przywództwa istnieje wiele teorii wskazujących, że pewne cechy, takie jak empatia, zdolność do komunikacji czy odpowiedzialność, mogą mieć podstawy genetyczne. Jednak ostatecznie to, czy dana osoba stanie się skutecznym liderem, wynika głównie z pracy nad sobą i zdobywania doświadczenia.
Na przykład, zdolność do słuchania i delegowania może rozwijać się poprzez trening i świadome doskonalenie. Słuchanie pracowników i umiejętne przekazywanie zadań wymaga empatii, zrozumienia dynamiki zespołu oraz umiejętności oceny kompetencji innych – są to cechy, które można rozwijać. Istnieje jednak teza, że niektóre osoby posiadają większy potencjał do bycia liderem ze względu na osobowość i zdolność do zarządzania stresem.
Gwiazdy socjometryczne – naturalni liderzy w grupach
Interesującym aspektem w badaniu liderów są „gwiazdy socjometryczne”. Socjometria, czyli badanie relacji w grupach społecznych, pokazuje, że w każdej większej grupie istnieją osoby, które mają naturalny wpływ na innych – gwiazdy socjometryczne. Są to jednostki, które przyciągają uwagę, inspirują i mają zdolność jednoczenia wokół siebie zespołu. Takie osoby często zostają liderami, niekoniecznie dlatego, że formalnie im się tę rolę przydzieliło, lecz dlatego, że inni członkowie grupy naturalnie uznają ich za przewodników. Wydaje się więc, że w pewnym stopniu lider to ktoś, kto już z natury posiada charyzmę, która przyciąga innych.
Jednak chociaż gwiazdy socjometryczne mają pewne naturalne predyspozycje, aby pełnić funkcje przywódcze, to ich skuteczność zależy od tego, czy będą się rozwijać. W przeciwnym razie mogą szybko spalić się w swojej roli lub napotkać trudności w zarządzaniu różnorodnością opinii i potrzeb zespołu.
Dobry lider – potrzeba w każdej organizacji
Czy dobry lider jest mitem? Raczej nie. To trudna, ale realna rola do osiągnięcia, choć wymaga zarówno predyspozycji, jak i pracy nad sobą. Każda organizacja potrzebuje osób, które potrafią wziąć odpowiedzialność i prowadzić innych. Co więcej, aby sprostać wyzwaniom współczesnego świata, liderzy muszą być elastyczni, otwarci na zmiany i gotowi na samodoskonalenie.
Ostatecznie dobry lider to ten, kto łączy naturalne cechy, takie jak charyzma i empatia, z nabytymi umiejętnościami słuchania, delegowania i zarządzania. Może nie każdy urodzi się z potencjałem na lidera, ale każdy może wypracować w sobie cechy, które będą przybliżały go do tej roli.