Na czym polega zarządzanie przez cele (ZPC)?
Zarządzanie przez cele to jeden ze sposobów zarządzania pracownikami. Idea ZPC została opracowana przez Petera Druckera, który stwierdził, że w zarządzaniu powinno się kłaść nacisk na wykorzystanie celów do motywowania, nie zaś do kontrolowania ludzi. W przypadku zarządzania przez cele monitorowanie działań podwładnych jest drugorzędnym zadaniem menadżera. Dzięki wyznaczaniu jasnych, możliwych do zrobienia zadań można wypracować u pracowników skłonność do inicjatywy, kreatywność i zaangażowanie w pracę, a z drugiej strony utrzymać pewien rygor, pozwalający pracodawcy lub wyznaczonemu do kierowania zespołem menadżerowi na sprawne zarządzanie zespołem.
Proces MBO zaczyna się więc od określenia strategii. Następnie zarząd wyznacza cele sobie i menedżerom raportującym do zarządu. Kolejno menedżerowie wyznaczają cele swoim podwładnym na podstawie swoich celów, które otrzymali od przełożonych. Cały proces nazywa się kaskadowaniem. Podstawową jego zasadą jest to, że cele podwładnych wspierają realizację celów przełożonego. Tym samym wszyscy pracownicy objęci systemem działają w kierunku realizacji celów strategicznych firmy.
Prawidłowo sformułowany cel ma dwie podstawowe cechy:
- oznacza trwałą zmianę
- ma dokładnie opisany stan docelowy
Trwała zmiana – Osiągniecie celu powinno zapewnić organizacji przejście z punktu A, w którym się znajduje, do punktu B, w którym zamierza się znaleźć. Wiąże się zatem ze zmianą np. sposobu działania, procedur, podejścia. Realizacja standardowych procesów takich jak sprzedaż, produkcja, administracja, nie jest celem w rozumieniu MBO.
Osiągalność celów – podstawowe założenie efektywnego ZLP
Stawiane w biznesie cele nie mogą być abstrakcyjne, niemożliwe do osiągnięcia w jakimś zakresie ani niemierzalne. Najlepiej przy ich wyznaczaniu mieć na uwadze zarówno nasze oczekiwania, jak i faktyczne możliwości naszej firmy. Trzeba mierzyć siły pracowników na zamiary. Cel powinien zmuszać do wysiłku, być ambitny, ale przy tym całkowicie realny. Dobrze, jeśli motywuje pracowników do własnej inicjatywy i aktywności. Dodatkowo za jego osiągnięciem muszą stać konkretne profity dla podwładnych – nie tylko finansowe.
Najlepiej stawiać miarodajne, wyrażone w postaci wartości liczbowych cele dla swoich pracowników. Łatwiej będzie osiągnąć podwładnym wzrost produkcji o 10 proc. czy obniżenie kosztów pracy o 20 proc. niż ,,zwiększenie wydajności przy zmniejszonych kosztach całkowitych”. W tym drugim przypadku pozostawia się podwładnym swobodę co do interpretacji celu, co nie jest korzystne w przypadku zarządzania. Każdy pracownik inaczej może rozumieć pojęcie zwiększenia wydajności, natomiast jeśli zostanie ono określone jako wzrost produkcji o 10 proc. w ciągu najbliższych 3 miesięcy, jest to jasny cel dla wszystkich.
Jak wdrożyć zarządzanie przez cele?
Jak wdrożyć zarządzanie przez cele we własnej firmie i instytucji, a dodatkowo zrobić to mądrze? Zamiast samemu uczyć się od podstaw, popełniając w trakcie nauki masę błędów, lepiej poprosić o pomoc profesjonalistów. Szkolenia z zarządzania przez cele to prosty sposób na to, aby poznać podstawy tej metody, a także skonsultować jej założenia ze szkoleniowcami-praktykami.