Efektywna komunikacja to fundament dobrze funkcjonującego zespołu. Nie chodzi tylko o przekazywanie informacji, ale o sposób, w jaki to robimy. W tym kontekście kluczowe znaczenie ma asertywność, wyrażanie własnych emocji oraz świadomość tego, jak nasze słowa wpływają na innych.
Zespoły, które potrafią otwarcie komunikować swoje potrzeby, szybciej rozwiązują konflikty i pracują w lepszej atmosferze. Jak powiedział Peter Drucker: „Najważniejszą rzeczą w komunikacji jest usłyszenie tego, co nie zostało powiedziane.” To właśnie w umiejętności rozumienia emocji – własnych i innych – kryje się siła dobrego zespołu.
Komunikacja asertywna – sztuka równowagi
Asertywność to nie agresja ani uległość, lecz zdolność do wyrażania swoich myśli i uczuć z poszanowaniem granic innych. Osoby, które komunikują się asertywnie, nie boją się mówić o swoich potrzebach, ale jednocześnie potrafią słuchać. W zespołach, gdzie ludzie otwarcie dzielą się swoimi emocjami i opiniami, nie dochodzi do tłumienia frustracji, które mogą prowadzić do konfliktów.
Marshall B. Rosenberg, twórca Porozumienia bez Przemocy, podkreślał, że: „Słowa mogą być oknami lub murami.” To od nas zależy, czy nasza komunikacja będzie budować mosty, czy raczej oddzielać ludzi od siebie.
Jednym z najprostszych narzędzi asertywnej komunikacji jest stosowanie komunikatów „Ja” zamiast „Ty”.
Przykłady:
❌ „Ty nigdy nie słuchasz moich pomysłów!”
✅ „Czuję się pomijany, gdy moje pomysły nie są brane pod uwagę.”
Zamiana oskarżeń na osobiste odczucia pozwala uniknąć eskalacji konfliktu i otwiera przestrzeń do merytorycznej rozmowy.
Komunikacja w grupie – dlaczego „Ja” ma znaczenie?
Efektywna komunikacja to fundament dobrze funkcjonującego zespołu. Nie chodzi tylko o przekazywanie informacji, ale o sposób, w jaki to robimy. W tym kontekście kluczowe znaczenie ma asertywność, wyrażanie własnych emocji oraz świadomość tego, jak nasze słowa wpływają na innych.
Zespoły, które potrafią otwarcie komunikować swoje potrzeby, szybciej rozwiązują konflikty i pracują w lepszej atmosferze. Jak powiedział Peter Drucker:
„Najważniejszą rzeczą w komunikacji jest usłyszenie tego, co nie zostało powiedziane.”
To właśnie w umiejętności rozumienia emocji – własnych i innych – kryje się siła dobrego zespołu.
Emocje w zespole – lekcja od Paula Ekmana
Uniwersalność emocji – fundament komunikacji
Ekman, na podstawie badań międzykulturowych, wykazał, że sześć podstawowych emocji – radość, smutek, złość, strach, zaskoczenie i wstręt – jest wspólnych dla wszystkich ludzi, niezależnie od pochodzenia, kultury czy języka. Udowodnił, że mimika wyrażająca te emocje jest wrodzona, a nie wyuczona. Oznacza to, że sposób, w jaki wyrażamy podstawowe emocje, jest zrozumiały na całym świecie.
To odkrycie ma kluczowe znaczenie dla komunikacji w zespołach, szczególnie w środowiskach wielokulturowych. Świadomość emocji własnych i innych pozwala na lepsze porozumienie i unikanie konfliktów wynikających z błędnej interpretacji zachowań.
Jak mówił Ekman:
„Emocje zmieniają sposób, w jaki postrzegamy świat i jak tłumaczymy działania innych ludzi.”
Innymi słowy, nasze emocje wpływają nie tylko na to, jak się czujemy, ale również na to, jak odbieramy rzeczywistość. Dlatego tak ważne jest, aby w pracy zespołowej nauczyć się rozpoznawać swoje emocje i świadomie nimi zarządzać.
Paul Ekman, amerykański psycholog, wyróżnił sześć podstawowych emocji:
1️⃣ Radość – buduje motywację i pozytywne relacje w zespole.
2️⃣ Smutek – sygnalizuje straty i pozwala na refleksję.
3️⃣ Złość – może być konstruktywna, jeśli wyrażana jest w sposób kontrolowany.
4️⃣ Strach – pomaga dostrzegać zagrożenia i odpowiednio reagować.
5️⃣ Zaskoczenie – umożliwia szybką adaptację do nowych sytuacji.
6️⃣ Wstręt – chroni nas przed sytuacjami, które uznajemy za szkodliwe.
Świadomość emocji – zarówno własnych, jak i innych osób – pozwala lepiej rozumieć dynamikę zespołu. Ignorowanie emocji nie sprawia, że znikają. Wręcz przeciwnie – mogą się kumulować i prowadzić do nieporozumień.
Zarządzanie emocjami – klucz do sukcesu
Emocje są nieodłącznym elementem ludzkiego doświadczenia. Nie da się ich wyeliminować, ale można się nauczyć je rozpoznawać i konstruktywnie wykorzystywać. Właśnie dlatego Paul Ekman poświęcił wiele lat na badanie mikroekspresji – krótkich, mimowolnych reakcji, które zdradzają nasze prawdziwe uczucia.
Dzięki jego badaniom wiemy, że skuteczna komunikacja w zespole to nie tylko słowa, ale również umiejętność odczytywania emocji. Świadomość emocjonalna pomaga w budowaniu silniejszych, bardziej zgranych zespołów, które potrafią efektywnie współpracować i radzić sobie z wyzwaniami.
Na koniec warto przypomnieć słowa Ekmana: „Jeśli nie kontrolujemy naszych emocji, one zaczynają kontrolować nas.”
Świadoma komunikacja to nie tylko wymiana informacji, ale także budowanie atmosfery współpracy i wzajemnego szacunku. Gdy uczymy się mówić o swoich emocjach i potrzebach w sposób asertywny, tworzymy zespół, który nie tylko pracuje efektywnie, ale również lepiej się rozumie. Może okazać się, że szkolenie dotyczące ról w zespole będzie ciekawym doświadczeniem!